31 mrt 2011

de Beltmolen van Hunnecum





Naam Molen van Hunnecum
Bouwjaar 1882
Type Beltmolen
Kenmerken Ronde stenen molen
Functie Korenmolen
Ligging Bergerweg 2
6361 GA Nuth
Rijksdriehoek X: 189185 Y: 324904
toon op kaart
Gemeente Nuth
Kadaster Gemeente Nuth, sectie C, nr. 3858
Monumentennummer 30936
Eigenaar Stichting Kasteel Wijnandsrade
Bedrijfsvaardigheid Maalvaardig
Bestemming Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Molenaar J. Delbressine / R. Schols
Bezoekmogelijkheid 1e en 3e zaterdag van de maand 13.00 - 16.30 uur




De molen werd in 1882 gebouwd in opdracht van Maria Ludovica Jongen uit Amstenrade, buiten gemeenschap van goederen getrouwd met de herbergier Hendrik van Soest. Voor de bouw kocht zij in 1880 een perceel bouwland Op den Nutherweg van Maria Elisabeth Frijns, landbouwster in Jabeek. In 1882 werd de molen, die op 28 januari in gebruik was genomen door een niet nader genoemde onvoorziene oorzaak vernield en herbouwd.
De eigenaren wisselden elkaar daarna snel af. In 1887 werd Aloysius Josephus Cremers, eigenaar en na successie in 1893 Gerardus Constantinus Cremers, notaris in Sittard. In 1905 verkocht hij de molen aan Joseph Hounjet, molenaar in Eckelrade-Sint Geertruid. In 1907 werd Jan Hendrik Koolen, molenaar in Eygelshoven door koop eigenaar, in hetzelfde jaar vervolgens Hendrik Leunissen, winkelier in Nuth, en tenslotte in 1908 Johann Gerhard Krings, eigenaar van de Platsmolen in Nuth.
Krings verloor een been toen hij door het aswiel in de kap werd gegrepen. De houten prothese scheen hem weinig gehinderd te hebben. Hij bleef op de windmolen malen en als het nodig was, kon hij zijn woorden met het houten been de nodige kracht bijzetten. Op de molen lagen toen een koppel Franse stenen voor het malen van tarwe en een koppel blauwe stenen, beide 16der. Krings, reeds lang weduwnaar, overleed in 1926; zijn zoon Franz was in 1911 overleden en Johann Heinrich, gehuwd met Maria Martha Moonen, stierf in 1920. Maria Moonen bleef toen met vijf minderjarige kinderen achter. Later hertrouwde ze met  mijnwerker Jacob Hubert Wevers uit Schinveld, die zich in 1930 als molenaar op de windmolen vestigde.
De nalatenschap van Johan Gerhard Krings werd in 1926 openbaar verkocht. De watermolen met huis, schuur en stalling werd verkocht aan J.J.H. Grooten; de windmolen met erf werd voor 3000 gulden verkocht aan Jacob Hubert Wevers als gemachtigde voor Maria Martha Moonen.
In 1933 speelde zich een drama af: op zondagmorgen 25 juni werd Wevers op weg naar huis na een kerkdienst door J.J. met een mes gestoken en vervolgens in de buik geschoten. Enige dagen later overleed hij aan de verwondingen. Zijn vrouw trof in de nabijheid van het vroegere molenaarshuis hetzelfde lot. Ze vluchtte via de molenberg naar de maalzolder waar zij kort daarna overleed. De dader probeerde vervolgens de molen in brand te steken maar dit mislukte: het begin van de brand kon worden geblust.
In hetzelfde jaar werd de molen gekocht door Dirk Zijlstra, zonder beroep, te Hoensbroek; in 1934 door Johannes Christiaan Delbressine, molenaar in Neerbeek-Beek, en Mathias Laurentius Delbressine eveneens te Neerbeek. Zij lieten de houten buitenroede, die in slechte staat verkeerde, vervangen door een ijzeren roede afkomstig van de standaardmolen op Molendries in Helden van de Gebr. Verlinden. Onderin de molen stond toen een elektrische maalstoel als hulpgemaal.
De molen werd verpacht aan Hub. van den Eertwegh, afkomstig uit Heythuysen. In 1937 verliet Van den Eertwegh de molen van Nuth en vertrok naar het nieuwe Peeldorp Elsendorp, waar hij volgens ontwerp van Chr. van Bussel een nieuwe windmolen had laten bouwen (welke molen reeds op 14 november 1940 zou verbranden als gevolg van zware storm).
Na Van den Eertwegh vestigde eerder genoemde Mathias Laurentius Delbressine zich op de windmolen. Het woonhuis, dat aan de noordoostzijde van de molen staat, werd in de oorlogsjaren 1943-1944 gebouwd. In 1948 werd hij na boedelscheiding alleeneigenaar.
Het gemaal begon in de jaren vijftig te verlopen. De maalstoel, die onderin de molen stond, was intussen vervangen door een elektrische hamermolen. De toestand van de windmolen begon slecht te worden.
In de jaren 1956-1957 volgde een restauratie, die door de firma. Adriaens werd uitgevoerd. Deze omvatte voornamelijk het gevlucht, de staart en de kap. De wieken werden gestroomlijnd volgens het systeem Van Bussel en voorzien van remkleppen. De molen werd opgeschilderd, kreeg vier nieuwe zeilen en werd weer een sieraad voor de omgeving. Soms werd er nog met het aanwezige koppel stenen gemalen.
Delbressine overleed in 1971 en de molen raakte in verval. In 1993/94 volgde een grondige restauratie door de fa. Adriaens, waarbij onder meer de roeden werden vervangen (en weer werden voorzien van Oudhollands tuig). Sindsdien is de molen weer regelmatig draaiende te zien waarbij ook wordt gemalen.

Hinger gen hergods vot.............


Hinger gen hergods vot.................
doa moos ich aan dinke...............
ein leedje van Paul en Leo

Hinge gen Hergod's vót, joa, hinge gen Hergod's vót,
't letste gleëske woeët versjót, hinge gen Hergod's vót.
Hinge gen Hergod's vót, joa, hinge gen Hergod's vót,
't letste gleëske woeët versjót, hinge gen Hergod's vót.
Sjtel uch vuur, 'ne klinge plei, mit sjieëm va lingebeum d'r bei,
ing krütsing in 't centrum va de sjtad.
't Broesde va bedrievigheed, va leëve en gezelligheed,
ing plaatsj woeë oeëts de trem gevare hat.
Ing wieëtsjaf (lü, en wat vuur ee!), loog hinge e groeët krüts va sjtee.
En ummer woa doa sjtumming in de boet,
D'r Hergod trók zich dat neet aa, heë sjtong doa mit d'r ruk op aa,
en bei de biech koam alles toch wer oet.

Oet Holland of oet Ingeland, va jieker rang en jieker sjtand.
D'r tieëkegenger vool zich doa wie heem.
En houw me zich beiee gepak, da woeët noch vlot get kui gemak,
get sjpek en ei, ing doebele mit zeem.
En woa 't toeppe da gedoa en wool me wer op heem agoa,
da woa 't sjtüpke döks e "hoeëg" probleem.
Want wool me da eroet get flot, da vool me zich de bóks kapot.
Ich vroag uch: wie vertelse zoeëget heem ?  

26 mrt 2011

de muule va Kathage.....

Alwer ein nuuj stukske oet:
Herinneringen van Lei Coenen (met foto's) aan "Nuth van Toen".

Et verheulke dad 'ch destleds hoert, haw domit te maake, mit diej plaatse woe ze plengkde , zich enne drongke en kaarde: toepe of guulkere. En et gebuuerde waal dat de jonge hun zondesgeld gow kwiet woare, want pap Keule heel hun kort: hae kòs ze....
0p zieekeren daag woert de reis langs de boere en bekkesj ongerbroake biej zoeen hellegehuuske, wiej gezag om zich op te werme, want et woar enne mistroeestege, raengenechtege daag in et noajoar. Dus woert oach 'effe' gekaart. Ze wonne, ze verloerte en bleeve verleeze. Selderment, dat geld moos truuk, meh et woar of dn duuvel mit sjpieelde. Wat gedoan? Alle geld
Cafe Haarjs in Kathage, ein va die hellegehuuskes
woar in de tesje van de angere, 'Vuur enne zak mael 'hoerte de mitsjpieelesj obins zegke. Meh oach dae woert verloare. Dae middeg woert neet veul miee verkoch...,.

E paar daag laater vertelde ze wiej ze 't heim geflik hawwe.

De pap haw nieks gemirk. Tieen zek mooste ze heim aaflaa, onger toezich van pap.Ze hawwen 'm vuurgeteld mit de zek op de poekel: 'Kiek pap, dat is nummer tieen, dat nuuege, dat ach, dat zieeve, dat zös en gr zeet dr sjtond ter nog veer op de kar". Zös en veer mak tieen'.
0f et zoee gebuuerd is, loat ich in't midde. Meh, good gevonge woar et.
mier op:http://owdnuth.blogspot.com/2010/11/21-kathage.html

21 mrt 2011

VOASJE OACH E SJTÖK VA NUTH ?

ein nuuj stukske oet:

Herinneringen van Lei Coenen (met foto's) aan "Nuth van Toen".

VOASJE OACH E SJTÖK VA NUTH ?

Went me es Nuther jong vreuger i Voasje koom, moos me neet riskeere te zegke dat Voasje e gehuch van Nuth woar. Da zatte sommege luuj drek de sjtieekele op: Nuth, Nuth, bah, wat mènde dat Nuth zich waal?  Voasje woar en bleef Voasje, mit zn eige kirk, eige harmenie, eige sjoeel en neet te vergaete de eige voetbalclub èn de eige sjötterie.  Voasje woar e dörp sjuus wiej Nuth!

18 mrt 2011

13 mrt 2011

De buut va Joke Clahsen in Nuth bie de Nachuule



Oze bekinde Nuther buuteredner Joke Clahsen numt de Nuther gemeinschap op de korrel.
Opgenomme tijdens de galazitting van de Nachuule in februari 2011

9 mrt 2011

Vuur degene die der neet genog va kinne kriege............


De vasteloavend zit der joamer genog alwer op................
mer vier moage allemoal neet klage...........

zoe ein waerke hubbe vier nog noeids gehad mit de carnaval,
dinsdeg woar ich nog oppe Vriedhof i Meestreech..............
en wenste dat toch doa zuus............
ongeleufelik...............!!






8 mrt 2011

Nachuule Nuth optocht 2011 deil 2


mit dank aan Hein Schloesser vuur de schoen foto's van den optocht

7 mrt 2011

vasteloavends optocht 2011 in Nuth

Vergezeld door ein stralend zunke trok de bonte stoet doer de stroate va Nuth,














6 mrt 2011

op geveul in Doonder.........

Wat doon vier.....in Doonder...??
zaate hermeniej Op geveul in den optocht van de pedaalridders,
en noa den optocht ging het daak draaf,
wie op geveul spielde in cafe bennelly....